Warto przeczytać!

• • • Kącik Rodzica
    • Specjaliści radzą...!

• • •  

      

      Nasz zespół specjalistów (logopeda, psycholog, pedagodzy specjalni) zachęcają do zapoznania się z poniższymi artykułami i przydatnymi informacjami dotyczącymi rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym.

       

       

      PRZYDATNE ARTYKUŁY DLA RODZICÓW

      _________________________________________________________________________________

       

      Diagnoza spektrum autyzmu u dziewczynek

       

      Co to właściwie jest autyzm?
      Autyzm, a dokładniej spektrum autyzmu to szeroki zakres zaburzeń neurorozwojowych mających wspólne cech i występujących w różnym stopniu nasilenia  i w różny sposób u poszczególnych osób.

       

      Co to oznacza w praktyce?

      Osoba ze spektrum autyzmu może mieć unikalny zestaw umiejętności, trudności oraz cech, przez co diagnoza  i terapia musi być indywidualna i dostosowana do jej potrzeb. Pamiętajmy, że autyzm nie jest chorobą lecz zaburzeniem neurorozwojowym. Oznacza to, że osoby w spektrum autyzmu rozwijają się inaczej niż większość ludzi. Mózg osoby autystycznej działa w niestandardowy sposób od samego początku życia co sprawia, że cały rozwój przebiega inną ścieżka.  Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, ale jednocześnie uczy się określonych umiejętności w tej samej kolejności. Umiejętności te nazywamy kamieniami milowymi. Opisują one zarówno rozwój motoryczny, rozwój mowy oraz rozwój społeczno-komunikacyjny. Opóźnienia w tym zakresie mogą wskazywać na spektrum autyzmu. Zaliczamy do nich:

      • 6 miesiąc – dziecko nie uśmiecha się do ciebie, nie wykazuje innej radosnej ekspresji;
      • 9 miesiąc – dziecko nie odwzajemnia uśmiechów, ekspresji twarzy, nie odpowiada na wydawane przez ciebie dźwięki;
      • 12 miesiąc – brak gaworzenia, brak reakcji na imię;
      • 14 miesiąc – brak gestu wskazywania palcem, brak gestów używanych do komunikacji tj. papa;
      • 16 miesiąc – brak słów lub używanie tylko kilku słów;
      • 18 miesiąc – brak zabawy na niby (np. karmienie lalki);
      • 24 miesiące – dziecko nie używa w sposób sensowny zdań złożonych
      • z 2 słów (zdania powinny być wypowiadane spontanicznie, nie tylko powtarzane).

      Spektrum autyzmu diagnozowane jest na podstawie zachowań i cech współwystępujących w następujących dwóch obszarach:

      1. Deficyty zdolności nawiązywania i utrzymywania interakcji społecznych  i komunikacji społecznej
         • małe dzieci nie próbują zainteresować rodzica tym co jest interesujące dla nich np. brak wskazywania palcem rzeczy, które są interesujące;
         • małe zainteresowane ludźmi lub brak świadomości ich obecności;
         • unikanie kontaktu wzrokowego;
         • trudności w inicjowaniu kontaktu, angażowaniu się w aktywności 
         • w grupie, zdobywaniu przyjaciół;
         • brak wchodzenia w role i udawania w zabawie (tzw. zabawa „na niby”);
         • brak naśladowania;
         • trudności w rozumieniu uczuć lub mówieniu o uczuciach;
         • brak dzielenia się osiągnięciami lub zainteresowaniami.
         • mimika twarzy jest niedostosowana do wypowiedzi;
         • trudności z odczytywaniem mimiki twarzy, tonu głosu, gestów rozmówcy;
         • nietypowy ton głosu lub nietypowy rytm mowy np. wymawianie każdego zdania jak pytania;
         • powtarzanie słów lub zdań tzw. echolalia np. w odpowiedzi na pytanie, powtarza je, zamiast udzielenia odpowiedzi;
         • wypowiedzi mogą sprawiać wrażenie nieadekwatnych do sytuacji;
         • trudność w komunikowaniu potrzeb lub pragnień;
         • branie wypowiedzi zbyt dosłownie – nie rozumienie poczucia humoru, ironii, metafor.
      2. Powtarzalne, ograniczone, nieelastyczne wzorce zachowań, zainteresowań  i aktywności
         • przywiązanie do rutyny np. dziecko nalega na chodzenie dokładnie tą samą drogą do szkoły lub jedzenie na tym samym talerzu;
         • trudności z adaptacją do zmian w planie lub w środowisku np. przemeblowanie, zmiana godziny wyjścia do szkoły;
         • nietypowe przywiązanie do zabawek lub obiektów tj. klucze, włączniki światła, nitki;
         • zainteresowanie wąską dziedziną wiedzy np. rozkłady jazdy tramwaju, dinozaury, liczby, odkurzacze określonej marki;
         • spędzanie dużej ilości czasu na układaniu zabawek w specyficzny sposób, obserwowaniu poruszających się przedmiotów (np. wentylator, pralka), koncentrowanie się na specyficznej części przedmiotu (np. kółko od auta);
         • wielokrotne powtarzanie ruchów tj. trzepotanie rękami na wysokości oczu, kręcenie się wokół własnej osi – tzw. stereotypie ruchowe lub autostymulacje.

      Powstało wiele mitów dotyczących zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jeden z nich mówi o tym, że spektrum autyzmu dotyczy głównie chłopców. Faktem jest, że chłopcy są szybciej diagnozowani niż dziewczynki i otrzymują dzięki temu odpowiednią terapię i wsparcie. Diagnoza dziewczynek może zostać pominięta, gdyż zwykle wykazują one łagodniejsze objawy spektrum autyzmu, zwłaszcza w zakresie umiejętności społecznych. Ponadto dziewczynki rozwijają silniejsze mechanizmy radzenia sobie w celu dopasowania się do oczekiwań otoczenia. Niektóre zachowania dzieci wskazujące na autyzm ujawniają się niezależnie od płci np. gdy dziecko ma problemy z przetwarzaniem sensorycznym (nadwrażliwy wzrok lub słuch) czy opóźnienia zdolności motorycznych. Jednak nie każda osoba w spektrum autyzmu ma takie objawy. 

      Dziewczynki ze spektrum autyzmu są mniej towarzyskie, jednak objawy autyzmu nie są tak wyraźne jak u chłopców w tym samym wieku. Powoduje to powstanie szarej strefy, w której pozostaje wiele dziewczynek, a później kobiet z autyzmem bez diagnozy i bez odpowiedniego wsparcia. Dziewczynki z zespołem Aspergera często uzyskują błędne diagnozy, w efekcie pozbawione są odpowiedniej terapii i nie nabywają umiejętności radzenia sobie lub rozwiązywania nawarstwiających się problemów. Powoduje to u nich częstsze występowanie depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, zaburzeń lękowych, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych oraz zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.

      Dziewczynki z autyzmem, tak samo jak chłopcy odnoszą duże korzyści z wczesnej interwencji. Pamiętajmy, że osoby ze spektrum autyzmu mogą wieść satysfakcjonujące  i piękne życie, a diagnoza otwiera drzwi do terapii i pomocy zarówno dla dziecka jak i dla całej rodziny.

      Na koniec chciałabym przytoczyć słowa dr Stevena Shore „jeżeli spotkałeś jedną osobę z autyzmem, spotkałeś jedną osobę z autyzmem”, ponieważ każda osoba ze spektrum autyzmu jest indywidualnością i u każdej występują inne objawy.

       

      Bibliografia:

      • Ewa Pisula „Małe dziecko z autyzmem”
      • Ewa Pisula „Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia”
      • Ewa Pisula “Autyzm – przyczyny, objawy, terapia” 
      • Ewa Pisula “Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej”

      _________________________________________________________________________________

       

      Rozwijanie sprawności ręki

      
      Motoryka to sprawność fizyczna. Wyróżnia się motorykę małą, czyli sprawność dłoni oraz motorykę dużą, czyli sprawność całego ciała. W rozwoju dziecka pierwszeństwo ma motoryka duża, a więc umiejętności ruchowe całego ciała lub jego większości.

      Motoryka mała to zdolność wykonywania precyzyjnych ruchów dłoni i palców, które umożliwiają wykonywanie codziennych czynności, takich jak umiejętność pisania, zapinanie guzików, rysowanie, wycinanie czy manipulowanie drobnymi przedmiotami. Zakres motoryki małej obejmuje także koordynację obu rąk, siłę mięśni dłoni, kontrolę nad naciskiem oraz zdolność do precyzyjnych manipulacji (ruchy kończyn górnych). Sprawność w tym zakresie ma kluczowe znaczenie dla samodzielności dziecka, jego sukcesów szkolnych oraz ogólnej koordynacji ruchowej.

      Manipulacja to z kolei zdolność chwytania i operowania przedmiotami. Dziecko na początkowym etapie rozwoju każdy przedmiot w swoim otoczeniu bada w podobny sposób, jest to manipulacja niespecyficzna. Dziecko bierze zabawkę lub przedmiot do ręki, wkłada ją do buzi, potrząsa nią, a następnie uderza. Pod koniec 1 r. ż. dziecko wykonuje manipulacje specyficzne czyli porusza przedmiotem zgodnie z jego przeznaczeniem.

      Na rozwój grafomotoryki składa się aktywność graficzna( rysowanie oraz kolorowanie), a także modelowanie. Każda z tych umiejętności rozwija sie etapowo, wraz z nimi dojrzewa chwyt pisarski. Rozwijanie umiejętności modelowania, kolorowania i rysowania ma bezpośredni wpływ na kształtowanie funkcji pisania.

       

      Rozwój chwytu narzędzia pisarskiego:

      • chwyt cylindryczny 1-2 (do 2,5) r. ż,
      • chwyt grzbietowy (palcowy, pronacyjny) 2-3 (do 3,5) r. ż,
      • chwyt statyczny 3-5 r. ż,
      • chwyt dynamiczny (doskonały trójpalcowy, perfekcyjny, dojrzały, ostateczny).

       

      Symptomy opóźnienia lub zaburzenia rozwoju ruchowego można zauważyć już we wczesnym dzieciństwie, początkowo w postaci trudności w rozwoju motoryki dużej i z czynnościami samoobsługowymi. Następnie widzimy, że dziecko ma problemy w czynnościach precyzyjnych związanych ze sprawnością ręki, takich jak umiejętność pisania czy rysowania.

       

      Warto zwrócić uwagę na następujące zachowania:

      • trudności w  czynnościach wymagających precyzji, np. rysowaniu, kolorowaniu, wycinaniu;
      • unikanie czynności takich jak lepienie z plasteliny, układanie puzzli czy zabawa klockami;
      • problemy z zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł czy korzystaniem ze sztućców;
      • osłabiona sprawność ręki – szybkie męczenie się podczas pisania lub rysowania;
      • nadmierne napięcie lub przeciwnie – słabość mięśni dłoni.

      Ćwiczenia manualne to czynności angażujące łokieć, przedramię, nadgarstek, które mogą odbywać się zarówno przy stoliku, jak i podczas podstawowych czynnności dnia codziennego. Warto angażować dziecko w prace w kuchni, łazience czy w prace porządkowe. Już dzieci w wieku przedszkolnym mogą pod nadzorem osób dorosłych przygotowywać proste dania, takie jak sałatka owocowa czy warzywna, kanapki, desery czy dania obiadowe. Szereg czynności wykonywanych podczas przygotowania posiłków (mycie, obieranie, krojenie, smarowanie, przekładanie itd.) w naturalny sposób angażuje całą rękę do pracy i zwiększa jej sprawność.

       

      Przykładowe czynności rozwijające sprawność kończyny górnej:

      • rzucanie i łapanie piłki, woreczka;
      • rzucanie przedmiotów do celu, rzutki;
      • toczenie piłki;
      • zmiatanie zmiotką i szufelką;
      • przesypywanie piasku, ryżu, kaszy;
      • składanie ubrań;
      • ubieranie się, rozbieranie;
      • czesanie włosów;
      • mycie naczyń, zabawek;
      • rzucanie kostką do gry;
      • wycieranie kurzu;
      • wałkowanie;
      • ugniatanie plasteliny, gniotków.

       

      Ćwiczenia manipulacyjne, celem tych ćwiczeń jest kształtowanie precyzyjnych ruchów palców, zaliczamy do niech czynności jak:

      • konstruowanie i budowanie z klocków, z patyczków, czy drucików;
      • układanie puzzli;
      • nawlekanie koralików;
      • wydzieranie z papieru;
      • wycinanie nożyczkami;
      • lepienie z plasteliny, gliny, modeliny itd.;
      • malowanie farbami na różnych powieszchniach- pędzlem i palcami;
      • rysowanie kredkami, ołówkiem, kredą;
      • rysowanie z użyciem szablonów;
      • rysowanie po śladach;
      • przewlekanie sznurowadeł;
      • zabawy paluszkowe, śpiewanki i wierszyki;
      • zabawy folią bombelkową;
      • pieczenie ciasta i gotowanie;
      • budowanie z małych klocków.

       

      Żródło:

      • Procentrum „Podręcznik terapeuty ręki”- Katarzyna Gromelska
      • https://mamotoja.pl/male-dziecko/rozwoj-dziecka/motoryka-czyli-jak-rozwija-sie-sprawnosc- dziecka-31064-r1/
      • https://kids-co.pl/problemy-z-motoryka-mala/

      _________________________________________________________________________________

       

       

      MUTYZM WYBIÓRCZY U DZIECI

       

      Mutyzm wybiórczy – co to takiego?

      Najprościej rzecz ujmując, jest to niemówienie w określonych sytuacjach społecznych. Z mutyzmem wybiórczym mamy do czynienia wówczas, gdy dziecko opanowało umiejętność mówienia, potrafi się komunikować, a jednak nie robi tego w określonych sytuacjach. Mówi chętnie i swobodnie w domu, a więc w miejscu dla niego bezpiecznym, natomiast w określonych sytuacjach milczy bądź mówi bardzo cicho. Często dotyczy to placówek edukacyjnych lub innych miejsc publicznych.

      Mutyzm wybiórczy (MW) jest zaburzeniem lękowym. Jest to specyficzny rodzaj fobii, a więc nieuzasadnionego lęku przed… w tym przypadku przed mówieniem, byciem usłyszanym, a także widzianym podczas mówienia. Co ważne, osoby nim dotknięte mają potrzebę mówienia i wcale nie czują się dobrze ze swoim milczeniem. Są jednak sparaliżowane lękiem. Zaburzenie to rozwija się najczęściej między 3 a 5 rokiem życia, a więc wtedy, gdy dziecko wychodzi poza ramy znanego i bezpiecznego środowiska rodzinnego.

       

      Co jest charakterystyczne dla mutyzmu wybiórczego?

      Dziecko nim dotknięte nie inicjuje rozmowy i nie odpowiada na pytania w sytuacjach społecznych, w których nie czuje się komfortowo, robi to natomiast w domu. Jego mimika twarzy jest bardzo uboga, dziecko ma trudności
      z wyrażaniem emocji. Jego ruchy są sztywne z powodu wzmożonego napięcia mięśniowego, a w zachowaniu nie ma swobody. Dziecko unika kontaktu wzrokowego, często zagryza wargę czy też wkłada palce do ust (tiki nerwowe). Nieraz ma duże trudności w korzystaniu z toalety, na przykład w przedszkolu, a takżew swobodnym jedzeniu tam posiłków.

      Mutyzm wybiórczy nie może być mylony z nieśmiałością, wstydliwością, małomównością i wybieraniem sobie rozmówców. Krzywdzące dla dzieci z MW są twierdzenia, jakoby chciały manipulować otoczeniem. Wbrew częstej opinii nie są to osoby ponure, zagniewane czy nadąsane. Co ważne, niemożności niemówienia nie wyjaśnia siębrakiem znajomości języka (na przykład w sytuacji przeprowadzki do innego kraju) czyteż zaburzeniami rozwojowymi (takimi jak spektrum autyzmu). Aby zdiagnozować mutyzm wybiórczy, czas trwania objawów musi być dłuższy niż dwa tygodnie. Co ważne, dzieciom z MW zależy na interakcjach z rówieśnikami –zabawy, w których biorą udział, a także zawierane przyjaźnie oparte są na komunikacji niewerbalnej.

       

      Skąd bierze się mutyzm wybiórczy?

      Niejednokrotnie u podłoża zaburzenia lękowego leżączynniki genetyczne, a więc predyspozycje osoby, by zaburzenie to mogło wystąpić. Często MW występuje u dzieci, których rodzice/przodkowie doświadczyli zaburzeń lękowych.Dzieci z MW mają wrażliwą osobowość, niejednokrotnie przejawiają brak pewności siebie, strach przed popełnieniem błędu. Nowe miejsca czy też nowi ludzie budzą w nich niepokój, napięcie i strach. Istotne są również czynniki środowiskowe, a więc zdarzenia będące źródłem dużego stresu. Do tej grupy należą między innymi: separacja od rodzica, udział w wypadku, głośne otoczenie, doświadczanie trudności w byciu zrozumianym, przedrzeźnianie mowy dziecka przez innych i tym podobne.

      Zaburzenie lękowe utrwala się poprzez zachowania osoby nim dotkniętej. Mowa tu o unikaniu – osoba stara się unikać sytuacji czy też miejsc, w których istniałoby ryzyko mówienia, a gdy uda jej się to osiągnąć, doświadcza ulgi. Jest to jednak tymczasowe rozwiązanie problemu, jako że unikanie utrwala lęk. Wzmacniają go także zachowania osób w otoczeniu dziecka – są to tak zwane zachowania podtrzymujące Nieraz bywa tak, że osoby te utwierdzają dziecko w przekonaniu, że mówienie jest stresujące i trudne. Mogą też wywierać presję na mówienie, przypisywać rolę „milczącego dziecka”.

                                                        

      Mutyzm wybiórczy – i co dalej?

      Z mutyzmem wybiórczym często występują inne zaburzenia, takie jak fobia społeczna, zespół lęku uogólnionego czy fobie specyficzne (jak na przykład nieuzasadniony lęk przed ubrudzeniem się). Brak mowy wiąże się także z trudnościami w szkole, a więc uczeniu się i przyswajaniu wiedzy. Idą za tym prawdopodobne niepowodzenia edukacyjne. Dzieci dotknięte tym zaburzeniem nieraz postrzegane są jako niepewne, mające trudności w nawiązywaniu relacji oraz z wejściem w grupę rówieśników. Często wiąże się to z odrzuceniem tych osób, a nawet dokuczaniem czy zastraszaniem, co tylko wzmaga ich lęk. Milczenie przeszkadza w osiąganiu postępów (edukacyjnych, a później również zawodowych) oraz uniemożliwia komunikację w sytuacjach społecznych, w jakich człowiek w ciągu życia się znajduje.

       

      Co możemy zrobić dla dziecka dotkniętego mutyzmem wybiórczym?

      Zacząć należy od edukacji otoczenia, tak by osoby przebywające w towarzystwie dziecka wiedziały o jego trudnościach i nie wywierały presji na mówienie. Ważne, by osoby te zrozumiały, że zachowanie dziecka wynika z lęku, nie zaś ze złośliwości, uporu czy chęci manipulacji. Warto porozmawiać z dzieckiem o jego problemie, zapewnić o naszej chęci pomocy. Należy budować także pozytywną samoocenę dziecka, jego pewność siebie, poczucie własnej wartości i skuteczności.

      W zaburzeniach lękowych istotne jest, by obniżać poziom lęku w miejscu, w którym on występuje. Jeśli dziecko milknie po przekroczeniu progu przedszkola, to tam podejmujemy działania mające na celu pomoc. Wyznacza się koordynatora w postaci wychowawcy, logopedy bądź psychologa. Nie musi to być osoba z doświadczeniem w pracy z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym. Ważne jest zbudowanie relacji opartej na zaufaniu, tak by dziecko w towarzystwie tej osoby czuło się bezpiecznie i komfortowo.

      Skuteczną metodą pracy z lękiem jest metoda małych kroków (ang. sliding-in). Jej celem jest to, by dziecko swobodnie rozmawiało w obecności koordynatora. Początkowo w spotkaniach bierze udział rodzic (z którym dziecko rozmawia bez lęku), następnie rodzic się wycofuje, by koordynator mógł działać sam.

      Kolejnym krokiem jest poszerzanie kręgu rozmówców, a więc wprowadzanie rówieśników dziecka, innych osób, a także zwiększanie liczby miejsc, w których dziecko nie boi się mówić (placówka, środowisko). Ogólnym celem metody małych kroków jest generalizacja mowy, tak by dziecko swobodnie rozmawiało wszędzie i z każdym. Bardzo ważna jest współpraca placówki z rodzicami, którzy działają w środowisku dziecka (odwiedzają sklepy, place zabaw i tym podobne). Kluczowe dla przyszłości dziecka jest to, by dobrze czuło się pośród ludzi, nawet tych nieznanych. Wówczas nie będzie miało większych trudności w radzeniu sobie w życiu codziennym.

      Wsparcia wśród rodziców dzieci z mutyzmem wybiórczym warto szukać w grupie na Facebooku o nazwie Mutyzm Wybiórczy Reaktywacja. Fundacja – grupa wsparcia:

      

       

      Polecaną publikacją na temat mutyzmu wybiórczego jest książka autorstwa Maggie Johnson oraz AlisonWintgens– Mutyzm wybiórczy. Kompendium wiedzy:

            

       

       

       

       

       

       

       

       

       

      PODSUMOWANIE

       

      

       

      Bibliografia:

      • Bawolska, A. (2019). Dziecko z mutyzmem wybiórczym-charakterystyka zjawiska oraz sposoby przeciwdziałania trudnościom. Niepełnosprawność, (33), 204-212.
      • Kos, E. A. (2020). Etiologia mutyzmu wybiórczego. Przegląd teorii. Niepełnosprawność, (40), 159-174.
      • Marciniak-Firadza, R. (2020). Diagnozowanie dziecka/ucznia z mutyzmem wybiórczym.Logopaedica Lodziensia (4), 115-129.
      • Rozenek, E., Orlof, W., Nowicka, Z., Wilczyńska, K. i Waszkiewicz, N. (2020). Mutyzm wybiórczy–opis zaburzenia i etiologia: czy wybiórczy brak mowy jest zaledwie wierzchołkiem góry lodowej. Psychiatria Polska, 54(2), 333-349.
      • Poradnik początkujących rodziców dziecka z mutyzmem wybiórczym. Fundacja „Mutyzm Wybiórczy. Reaktywacja”

      Źródła grafiki:

      • https://harmonia.edu.pl/pl/product/mutyzm-wybiorczy-kompendium-wiedzy
      • Strona grupy wsparcia na portalu Facebook

      _________________________________________________________________________________

      Wpływ wysokich technologii na rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym

      

      Drodzy Rodzice,
      W dzisiejszych czasach technologia jest nieodłącznym elementem życia naszych dzieci. Smartfony, tablety i telewizory stały się powszechnym narzędziem w codziennym życiu, a ich wpływ na rozwój dzieci budzi coraz większe zainteresowanie wśród naukowców. W szczególności badania koncentrują się na negatywnych skutkach, jakie mogą mieć wysokie technologie na rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym.

      1. Ograniczenie interakcji społecznych
      Jednym z kluczowych aspektów rozwoju mowy jest interakcja z innymi ludźmi. Dzieci uczą się języka poprzez rozmowy, zabawę i nawiązywanie relacji. Badania pokazują, że dzieci, które spędzają zbyt dużo czasu przed ekranem, mogą mieć ograniczone możliwości nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi. To z kolei może prowadzić do opóźnień w rozwoju umiejętności komunikacyjnych.

      2. Zmniejszenie aktywności fizycznej
      Wysokie technologie często prowadzą do siedzącego trybu życia. Dzieci, które spędzają długie godziny przed ekranem, mają mniej okazji do aktywności fizycznej, co jest istotne dla ich ogólnego rozwoju. Aktywność fizyczna sprzyja nie tylko zdrowiu, ale także stymuluje rozwój mózgu i umiejętności społecznych.

      3. Zubożenie słownictwa
      Badania sugerują, że dzieci, które są nadmiernie eksponowane na technologie, mogą mieć ograniczone słownictwo. Wiele aplikacji i gier nie zastępuje bogatej interakcji językowej, jaką oferują rozmowy z dorosłymi czy rówieśnikami. Dzieci mogą nie rozwijać umiejętności opowiadania historii czy wyrażania swoich myśli w sposób złożony.

      4. Problemy z koncentracją i uwagą
      Częste korzystanie z technologii może wpływać na zdolność dzieci do koncentracji. Szybkie zmiany obrazów i dźwięków w grach czy filmach mogą utrudniać dzieciom skupienie się na dłuższych rozmowach czy zadaniach wymagających uwagi. To może prowadzić do trudności w nauce i komunikacji.

      Jak wspierać rozwój mowy dziecka?
      Aby zminimalizować negatywne skutki technologii, warto wprowadzić kilka prostych zasad:

      • Bądźcie przykładem: Odłóżcie telefon podczas zabaw i rozmów z dzieckiem. Bądźcie z nim, a nie obok. Dziecko uczy się przez naśladowanie, a pierwsze wzorce wynosi z domu.
      • Ogranicz czas ekranowy: Ustalcie limity czasu, jaki dziecko może spędzać przed ekranem. Zamiast tego zachęcajcie do zabaw na świeżym powietrzu i interakcji z rówieśnikami.
      • Czytajcie razem: Regularne czytanie książek to doskonały sposób na rozwijanie słownictwa i umiejętności językowych. Wybierajcie różnorodne tematy, aby pobudzić wyobraźnię dziecka.
      • Rozmawiajcie: Angażujcie się w rozmowy z dzieckiem. Zadawajcie pytania, zachęcajcie do opowiadania o swoich przeżyciach i uczuciach.
      • Wybierajcie mądre aplikacje: Jeśli decydujecie się na korzystanie z technologii, wybierajcie aplikacje edukacyjne, które wspierają rozwój mowy i umiejętności społecznych.

      Pamiętajcie, że technologia może być użytecznym narzędziem, ale kluczem do zdrowego rozwoju mowy jest równowaga. Dbajcie o to, aby Wasze dzieci miały wystarczająco dużo czasu na interakcje z innymi oraz na zabawę w świecie rzeczywistym.

       

      Z serdecznymi pozdrowieniami,
      Logopeda/Surdologopeda/ Terapeuta pedagogiczny – mgr Katarzyna Kurowska
      Logopeda/Rewalidant – mgr Sylwia Zielińska-Zyzik

      _________________________________________________________________________________

       

      

      

       

      

       

      

       

      _________________________________________________________________________________

      Nagroda i kara w wychowaniu dziecka

       

      „Wychowanie bez błędów nie istnieje. nic takiego nie istnieje. 

      I nie tylko nie istnieje, lecz wręcz nie powinno istnieć.”

                                                             - J.G. Woititz

       

      Wychowanie dziecka to jedno z wyzwań, przed którym stoją dorośli. Chcąc przygotować młodego człowieka na wejście w społeczeństwo, poszukują różnych sposobów na to, aby w sposób skuteczny przekazać dziecku normy, zasady oraz postawy które akceptowane są w danym społeczeństwie.

      W literaturze można spotkać się z różnymi metodami wychowania: mniej lub bardziej skutecznymi.  Jedną z metod jest nagradzanie i karanie.

      Nagroda i kara to jeden ze sposobów oddziaływań na młodego człowieka, który ma za zadanie wzmacniać prawidłowe postawy oraz wyciszać zachowania niepożądane. Metoda ta jest pewnego  rodzaju władzą nad dzieckiem, jaką posiadają dorośli. 

      W. Okoń karą nazywa „sztuczne lub w sposób naturalny wywołaną sytuację przykrą dla jednostki, mającą zahamować ten rodzaj zachowania, który ją wywołał”, zatem celem kary jest zatrzymanie zachowań niepożądanych, poprzez zastosowanie przykrych konsekwencji. Ma nauczyć dziecko przewidywać następstwa swoich decyzji oraz to, aby więcej nie przejawiało podobnego zachowania.

      Karę należy zastosować w momencie, gdy inne metody nie są skuteczne. Powinna być stosowana konsekwentnie i być przemyślana. Ważne, aby była adekwatna do winy i sprawiedliwa. 

      Powinna uwzględniać wiek dziecka, motywy jego czynu oraz, co najważniejsze musi być dla dziecka zrozumiała. Jest to podstawa do tego, aby ta metoda była skuteczna

       

      Rodzaje kar:

      • kara naturalna - stanowi konsekwencję winy;
      • ukazywanie konsekwencji niewłaściwego zachowania;
      • odmawianie przyjemności;
      • wyrażanie swego smutku i zawodu dla zachowania dziecka;
      • czasowe odebranie przyznanego przywileju;
      • upomnienie słowne udzielone zdecydowanym tonem;
      • naganę polegającą na wyrażaniu dezaprobaty z omówieniem przyczyn jej udzielenia;
      • odosobnienie stosowane wyjątkowo i tylko w stosunku do dzieci starszych.

       

      Pedagogika wskazuje na to, że zdecydowanie lepsze efekty wychowawcze ma stosowanie nagród. Umacniają pozytywne zachowania młodego człowieka. W. Okoń w swoich dziełach stwierdza, że nagroda to ,,forma jednostkowej lub zbiorczej aprobaty czyjegoś zachowania, sprawiająca osobie nagradzanej satysfakcję i zadowolenie oraz zachęcająca do powtarzania podobnych zachowań, a tym samym utrwalająca w niej wzory postępowania akceptowane przez środowisko”.Nagrody powinny być stosowane częściej niż kary, jednak nie mogą być nadużywanie. Szczególnie, jeśli jest to nagroda w formie materialnej. Stosowanie nagród umacnia w dziecku wiarę we własne siły, zachęca do podejmowania coraz trudniejszych zadań oraz sprawia radość i dobre samopoczucie.

      Nagroda powinna zaspakajać pragnienia dziecka, być urozmaicona i występować po konkretnym uczynku.

       

      Rodzaje nagród:

      • pochwała, uznanie;
      • uśmiech, przytulenie dziecka;
      • wspólne atrakcyjne spędzanie wolnego czasu;
      • sprawianie dziecku przyjemności;
      • nagrody rzeczowe;
      • pieniądze (kieszonkowe, do skarbonki);
      • zwolnienie z obowiązku;
      • uzyskanie jakiegoś przywileju;
      • obdarzenie dziecka zaufaniem.

       

      Przy stosowaniu nagród i kar należy pamiętać o tym, że każde dziecko jest inne. Ważne jest to, aby uwzględnić jego indywidualne potrzeby oraz wrażliwość. Zaczynając stosować metodę, dobierając kary i nagrody, należy stworzyć system który będzie przynosić pożądane cele i nie zrobi dziecku krzywdy. 

       

      Źródła:

      • Faber A. Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, Warszawa 2013
      • Jundził J. Nagrody i kary w wychowaniu, WSiP, Warszawa 1986.
      • Kowolik P. Wychowawcze znaczenie kar i nagród stosowanych w wychowaniu dzieci przedszkolnych. Mysłowice 2011
      • Małecka l. Nagroda i kara w wychowaniu dziecka, Kościan
      • Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2004